ANKARA (İGFA) – Yüksek Seçim Konseyi; 14 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Milletvekili Genel Seçimi hasebiyle “Sandık Konseylerinin Oluşumu, Vazife ve Yetkilerini Gösterir Genelge” yayımladı.

Bugünkü Resmi Gazete’de yayımlanan genelge kapsamında sandık heyetlerinin oluşumu ile misyon ve yetkilerini, yapacakları iş ve süreçleri, oy verme formunu, şikayet ve itirazlar ile ilgili temel ve yöntemler ele alındı. Sandık konseyinin bir lider, 6 asıl ve 6 yedek üyeden oluşacağı ve şura liderinin misyona gelmemesi halinde, kamu vazifelileri ortasından belirlenen üye, bu üyenin de bulunmaması durumunda en yaşlı üye konseye başkanlık edeceği kaydedildi.

Sandığın konulacağı yer, ilçe seçim heyetinin kontrolünde sandık kurulunca kararlaştırılacak. Sandığın konulacağı yerlerin belirlenmesinde, seçmenin oyunu çarçabuk serbestçe ve bâtın bir biçimde verebilmesi göz önünde bulundurulacak.

ENGELLİLERE KOLAYLIK

Engelli seçmenlerin kayıtlı olduğu sandıklar, rahat ve kolay oy kullanmalarının sağlanması emeliyle ilçe seçim heyetlerince belirlenen binaların uygun yerlerine konulacak.

Sandıklar, okul (özel okul ve dershaneler dahil) avlusu yahut salonların elverişli kısımları üzere geniş ve genel yerlerde kurulacak.

Ceza infaz kurumlarında sandıkların konulacağı yer, cezaevi idaresinin görüşü alınarak belirlenecek.

Kışla, karargah, ordugah üzere askeri bina ve tesislerle, karakollara ve parti binalarına, muhtarlık odalarına ve mabetlere sandık konulamayacak.

YASAK LEVHASI ASILACAK

Cep telefonu, fotoğraf ve sinema makinesi üzere imaj kaydedici yahut haberleşme sağlayıcı aygıtlarla oy verme yerine girilmesinin yasak olduğu ve cezasının bulunduğu, bu çeşit aygıtların oy verme süreci bittikten sonra iade edilmek üzere sandık şurasına bırakılması gerektiğini belirten levhalar sandık etrafına herkesin göreceği biçimde asılacak.

Sandık etrafında, sandık heyeti lider ve üyeleri, adaylar, milletvekilleri, o sandık bölgesinde kayıtlı seçmenler ve misyonlu müşahitler, bina sorumluları ve davet üzerine gelen misyonlu kolluk güçlerinden öteki kimse bulunamayacak.

Siyasi partilerin seçim şuralarına bildirdikleri itiraza yetkili bireylerle temsilciler, seçim heyetlerince evvelce kendilerine verilen dokümanla sandık etrafında bulunabilecekler. Medya mensuplarının sandık etrafında, sandık başı süreçlerine pürüz olmamak kaidesiyle haber emeliyle manzara ve bilgi elde etmeleri hür olacak.

“TERCİH” YAHUT “EVET” MÜHÜRLERİ OLACAK

Sandık heyeti, oy verme günü olan 14 Mayıs’ta, oy verme saatinden en az bir saat evvel sandık başında toplanacak.

Bir seçmen, birebir seçim tipi için birden fazla oy kullanamayacak. Sandık konseyi önüne alınan seçmen, oyunu kullanmadan evvel kimlik evrakını ve varsa seçmen bilgi kağıdını lidere verecek.

Başkan tarafından seçmene kapalı oy verme yerine girmeden evvel, birleşik oy pusulasında tercih ettiği cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak yahut bağımsız aday için ayrılan kısımdan dışarı taşırmamak suretiyle “TERCİH” yahut “EVET” mührünü basması, “TERCİH” yahut “EVET” mührü dışında rastgele bir yerine imza atmaması yahut işaret koymaması, aksi halde oyunun geçersiz sayılacağı, birleşik oy pusulasını düzgün bir formda katlayıp zarfa koyması ve yapıştırması gerektiği belirtilecek.

Birleşik oy pusulasından öbür zarfa hiçbir şey koymaması, aksi halde kullandığı oyun geçersiz olacağı, seçmene birleşik oy pusulası verildikten sonra yanılgı yahut diğer bir neden ileri sürülerek yeni bir birleşik oy pusulası verilemeyeceği de açıklanacak.

Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi oy pusulaları tıpkı zarfa konulacak.

TUTUKLULARIN OY KULLANMASI

Tutuklular, kâfi güvenlik önlemleri alındıktan sonra ceza infaz kurumu yönetiminin belirleyeceği bir nizam içinde oy kullanacakları sandık bölgesine getirilecek. Tutukluların özgür ve kapalılık içinde oylarını kullanmaları sandık kurulunca sağlanacak. Seçmenlerden ceza infaz kurumlarında tutuklu bulunanlar, oyunu kullandıktan sonra yetkililerce sandık etrafından götürülecek.

ENGELLİLERİN OY KULLANMASI

Görme engelliler, felçliler, elleri eksik olanlar yahut bu üzere vücudu aksaklıkları açıkça aşikâr olanlar, o seçim etrafı seçmeni olan ve o sırada sandık alanında bulunan akrabalarından birinin, akrabası yoksa öbür rastgele bir seçmenin yardımıyla oylarını kullanabilecek. Bir seçmen, birden fazla engelliye yardım edemeyecek.

Okuma-yazma bilmeyen seçmenlere, oylarını kullanmaları konusunda öbürleri tarafından sandık alanında yardım edilmeyecek. Okuma-yazma bilmeyen seçmen, sorduğu ve istediği takdirde heyet lideri, birleşik oy pusulası üzerinde bulunan cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti ve ittifakların işaretlerinden hangisinin hangi aday yahut partiye ilişkin olduğunu açıklayacak.

Oy verme bitince, konsey lideri bunu yüksek sesle ilan edecek ve oy vermenin bittiği saat tutanak defterine geçirilecek. Oy sandıkları, oy verme bitiş saatinden evvel açılamayacak.

Sayım ve döküm açık olarak yapılacak. Oy verme yerinde bulunanlar, sayım ve dökümü izleyebilecek.

GEÇERSİZ SAYILACAK ZARFLAR

Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, “Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu” filigranı bulunmayan kağıttan imal edilmiş, YSK amblemi, ilçe seçim şurası mührü, sandık konseyi mührü yer almayan, tamamı yırtılmış, ilçe seçim konseyi ve sandık şurası mührü dışında rastgele bir mühür, imza, yazı, parmak izi yahut rastgele bir işaret bulunan zarflar geçersiz sayılacak.

Önce cumhurbaşkanı seçimine ilişkin oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak. Lider, oy pusulasının ön yüzünü herkesin görebileceği ve işitebileceği formda okuyacak.

Milletvekili seçimi için ittifak alanı içerisinde, “EVET” mührünün, bir siyasi partiye ayrılan alana, hem bir siyasi partiye ayrılan alana hem de ittifak unvanı kısmına, ittifak unvanı kısmına taşacak biçimde bir siyasi partiye ayrılan alana basılması halinde, bu oy pusulaları geçerli kabul edilecek ve sayım döküm cetvelinde o siyasi partinin cetveldeki sütununa işaretlenecek.

Bu haller dışında, yalnız ittifak alanı içerisine “EVET” yahut “TERCİH” mührünün basıldığı her durumda, bu oy pusulaları da geçerli kabul edilecek ve sayım döküm cetvelinde ittifakın ortak oyları sütununa sayılar birden başlamak üzere, sırasına nazaran çizilerek farklı ayrı işaretlenecek.

GEÇERLİ OLMAYAN OY PUSULALARI

Oy pusulaları şu durumlarda geçerli olmayacak:

• – Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Heyeti filigranı ve sandık şurası mührü bulunmaması,
• – Hiçbir yerine “TERCİH” yahut “EVET” mührü basılmaması,
• – Birden fazla cumhurbaşkanı adayına, tıpkı ittifak içinde yer almayan birden fazla siyasi partiye, birden fazla ittifaka yahut birden fazla bağımsız adaya ayrılan alanlara “TERCİH” yahut “EVET” mührü basılması,
• – Birden fazla cumhurbaşkanı adayına, tıpkı ittifak içinde yer almayan birden fazla siyasi partiye, birden fazla ittifaka yahut birden fazla bağımsız adaya ayrılan alana taşmış “TERCİH” yahut “EVET” mührü bulunması,
• – Sandığın ilişkin olduğu seçim etrafından öteki bir seçim etrafı için düzenlenmiş olan, bütünlüğü bozulacak halde yırtılması yahut koparılması,
• – Üzerine “TERCİH” yahut “EVET” mührü dışında yahut yerine rastgele bir özel işaret, bir isim, imza kaşesi, mühür yahut parmak izi basılması,
• – Üzerinde yer alan cumhurbaşkanı adaylarına, siyasi partilere, ittifaklara yahut bağımsız adaylara ilişkin kısımların besbelli bir formda ve özel olarak karalanması, çizilmesi yahut işaretlenmesi,
• – Üzerindeki matbu yazıların ve formların dışında yazılar, harfler yahut sayılar yazılması, haller çizilmesi.
• YSK genelgesinde, oy pusulalarını geçersiz kılmayacak durumlar da şöyle belirlendi:
• – Zarfların açılması yahut oyların okunması sırasında yırtılması, bütünlüğü bozulmaksızın bir kısmının kazaen yırtılması,
• – Rastgele bir biçimde lekelenmiş olup da bunun özel olarak işaret koymak hedefiyle yapıldığının anlaşılamaması,